Redirecting to http://dergipark.org.tr/_fragment?_hash=Ybpgr2FO4-0aw7JzWry_sC0D11PLwyc50PznY8aijD8&_path=id%3D1377276%26_format%3Dhtml%26_locale%3Dtr%26_controller%3DApp%255CController%255CSite%255CArticleController%253A%253AesiArticleStats.
Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss Walbaum, 1792) endüstrisinde yeni bir yaklaşım: "Türk Somonu" üretim ve pazarlama eğilimleri

Yıl 2024, Cilt: 41 Sayı: 1, 69 - 81, 15.03.2024

Eyüp Çakmak , Osman Tolga Özel , Esin Batır Derya Evin

https://doi.org/10.12714/egejfas.41.1.10

Öz

Türkiye’de 2022 yılı itibarıyla farklı üretim kapasitelerine sahip 1703 adet işletme alabalık üretimi yapmaktadır. Bu işletmelerin porsiyonluk (200-250 g) , filetoluk adayı (400-600 g) ve filetoluk (Türk Somonu) (>3000 g) alabalık üretimi toplam 167.286 ton/yıl’dır. Türk Somonu üretiminde kuluçkahane, baraj gölü ağ kafes sistemleri ve açık deniz ağ kafes sistemleri üretim zinciri şeklinde kullanılmaktadır. Alabalık yumurta ve yavru üretimi için 680 adet kuluçkahane kullanılmakta olup toplam yumurta üretimi 1.360.029.485 adet/yıl’dır. Genel olarak Türk Somonu adayı alabalıkların (400-600 g) üretimi için 622 adet gölet/baraj gölü ağ kafes sistemleri kullanılmakta olup bu işletmelerin üretim kapasitesi 163.525 ton/yıl’dır. Karadeniz’de toplam 6 ilin denizel alanında açık deniz ağ kafes sistemlerinde Türk Somonu üretimi yapılmakta, 2 il için de üretim planlaması devam etmektedir. Bu illerin toplam planlanan üretim sahası 15.650.000 m2, proje kapasiteleri ise 221.188 ton/yıl olarak hesaplanmıştır. Dünya su ürünleri sektöründe yaşanan gelişmelere kayıtsız kalmayan Türkiye, farklı türlerin yetiştiriciliğine uygun çevresel koşulları ve yeni teknoloji kullanımı ile günümüzde sektörde söz sahibi ülkeler tarafından dikkatle takip edilmektedir. Dünya alabalık üretiminde söz sahibi ülkelerin üretim kapasiteleri düşünüldüğünde, Türkiye’nin yumurta/yavru üretim kapasitesi oldukça iyi durumdadır. Fakat Türkiye doğal sucul alanları için biyolojik ve genetik risk teşkil eden biyoteknoloji uygulanmış gözlenmiş yumurta ithalatına halen devam etmektedir. Türkiye’nin alabalık üretimi son 20 yılda 3,75 kat büyüyerek 167.286 ton/yıl’a ulaşmış ve önemli bir gıda üretim endüstrisi haline gelmiştir. Bu başarıda; elverişli çevresel şartlar, sürekli yükselme eğilimi gösteren tüketici talebi ve üretimde yeni teknolojilerin kullanılması ile birlikte istikrarlı yatırımın etkili olduğu görülmektedir. Ancak, alabalık yetiştiriciliği sektöründe yaklaşık 5 yıldır yaşanan hızlı büyüme beraberinde kontrol edilemeyen düşük yaşama oranını da getirmiştir. Azalan yaşama oranı; hastalıkların yaygınlaşması, yanlış tedavi yöntemleri, yanlış damızlık yönetimi uygulamaları, yanlış işletme yönetimi, kontrolsüz balık nakilleri, sıhhi ve çevresel koşullara bağlanabilir.

Anahtar Kelimeler

Fileto büyük boy alabalık yetiştiricilik kuluçkahane ağ kafes

Kaynakça

  • Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü (BSGM). (2022). https://www.tarimorman.gov.tr/BSGM/Belgeler/Icerikler//Bsgm istatistik.pdf (Erişim tarihi: 22.03.2023)
  • Bashimov, G. (2018). Türkiye’de canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerin dış ticaret yapısının analizi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi. 3(1), 1-13.
  • Butzge, A.J., Yoshinaga, T.T., Acosta, O.D.M., Fernandino, J.I., Sanches, E.A., Tabata, Y.A., De Oliveira, C., Takahashi, N.S., & Hattori, R.S. (2021). Early warming stress on rainbow trout juveniles impairs male reproduction but contrastingly elicits intergenerational thermotolerance. Scientific Reports, 11(1), 17053. https://doi.org/10.1038/s41598-021-96514-1
  • Desrochers, E. (2022).Blue Food Assessment provides sustainability recommendations to seafood industry. https://www.seafoodsource.com/news/environment sustainability/blue food assessment provides sustainability-recommendations-to-seafood-industry. (Erişim tarihi: 18.03.2023)
  • Duran, U., & Çenesiz, S. (2023). Türkiye somon yetiştiriciliğinde canlı balık transferinin biyokimyasal etkileri ve transfer koşullarının iyileştirilmesi. Ağrıbalkan 2023, V. Balkan Tarım Kongresi. (s. 169).
  • Hashempour, P. (2021). A ‘blue food’ revolution could feed the world without ruining the planet. https://www.euronews.com/green/2021/09/25/a-blue-food-revolution-could-feed-the-world-without-ruining-the planet (Erişim tarihi: 07.03.2023)
  • FAO (2022). The state of world fisheries and aquaculture 2022. Towards Blue Transformation. Rome, FAO. https://doi.org/10.4060/cc0461en.
  • FAO FishStat database, (2023). FishStatJ, a tool for fishery statistics analysis. Release: 4.03.03 FAO, Fishery and Aquaculture Department, Statistics and Information Branch. http://www.fao.org/fishery/statistics/ software/fishstatj/en. (Erişim tarihi: 22.03.2023)
  • Fidan, D., Zengin, B., Kılıç, M.B., Başçınar, S.N., Kalıpçı, Ö., Gözler, A.M. & Ağırbaş, E. (2019). Doğu Karadeniz’de karasal kaynaklı kirleticilerin kıyı ve deniz ekosistemine etkilerinin belirlenmesi (Sürekli İzleme) Proje Sonuç Raporu, TAGEM/HAYSÜD/12/11/02/01, 131 s.
  • Loew, C. 2023. SeafoodSource. https://www.seafoodsource.com Erişim Tarihi: 24 Mart 2023
  • Magerhans, A., Müller-Belecke, A., & Hörstgen-Schwark, G. (2009). Effect of rearing temperatures post hatching on sex ratios of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) populations. Aquaculture, 294(1–2), 25–29. https://doi.org/10.1016/j.aquaculture.2009.05.001
  • Olson, T.K., & Criddle, K.R. (2008). Industrial evolution: a case study of chilean salmon aquaculture. Aquaculture Economics & Management, 12(2), 89–106. https://doi.org/10.1080/13657300802110687
  • Paisley, L.G., Ariel, E., Lyngstad, T., Jónsson, G., Vennerström, P., Hellström, A., & Østergaard, P. (2010). An Overview of Aquaculture in the Nordic Countries. Journal of the World Aquaculture Society, 41(1), 1–17. https://doi.org/10.1111/j.1749-7345.2009.00309.x
  • Parlak, R., Küçük, E., Akbulut, B., Dağtekin, M., Fidan, D., Özcelep, T., Ergün, H. & Kalıpçı, Ö. (2022). Denizlerde Potansiyel Su Ürünleri Yetiştiricilik Alanlarının Belirlenmesi. TAGEM/HAYSUD/ÜG/17/SU/P-01/05
  • Rimm, E.B., Appel, L.J., Chiuve, S.E., Djoussé, L., Engler, M.B., Kris-Etherton, P.M., Mozaffarian, D., Siscovick, D.S., & Lichtenstein, A.H., (2018). On behalf of the American Heart Association Nutrition Committee of the Council on Lifestyle and Cardiometabolic Health; Council on Epidemiology and Prevention; Council on Cardiovascular Disease in the Young; Council on Cardiovascular and Stroke Nursing; and Council on Clinical Cardiology. Seafood Long-Chain n-3 Polyunsaturated Fatty Acids and Cardiovascular Disease: A Science Advisory From the American Heart Association. Circulation, 138(1). https://doi.org/10.1161/CIR.0000000000000574
  • Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), (2022). Su Ürünleri İstatistikleri https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Su-Urunleri-2022-49678 (Erişim tarihi: 16.02.2024)
  • Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), (2023). Su Ürünleri İstatistikleri https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Su-Urunleri-2022-49678 (Erişim tarihi: 16.08.2023)
  • Verdugo, V. V. (2006). Anuario Estadístico de Pesca. Servicio Nacional de Pesca, Ministerio de Economia, Fomento y Reconstruccion, Chile. http://www.sernapesca.cl/sites/default/files/2006_0.pdf

A new approach in rainbow trout (Oncorhynchus mykiss Walbaum, 1792) industry: "Turkish Salmon" production and marketing trend

Yıl 2024, Cilt: 41 Sayı: 1, 69 - 81, 15.03.2024

Eyüp Çakmak , Osman Tolga Özel , Esin Batır Derya Evin

https://doi.org/10.12714/egejfas.41.1.10

Öz

With favorable environmental conditions and the adoption of new technologies, Türkiye has 1703 enterprises producing trout as of 2022. These enterprises collectively produce 167,286 tons of trout per year, including portioned fish (200-250 g), fillet candidates (400-600 g), and fillets (known as Turkish Salmon) (>3000 g). The production chain for Turkish Salmon involves hatcheries, dam lake net cage systems, and offshore net cage systems. There are 680 hatcheries producing trout eggs and fry, with a total annual production of 1,360,029,485 eggs. Additionally, 622 pond/dam lake net cage systems are used for producing Turkish Salmon candidates weighing 400-600 g, with a total production capacity of 163,525,079 kg per year. Offshore net cage systems in the Black Sea region, spread across six provinces, are utilized for Turkish Salmon production. Production planning is underway for two provinces, with a total planned production area of 15,650,000 m2 and a projected capacity of 221,188,000 kg per year. Türkiye is actively involved in the global aquaculture sector, paying close attention to its advancements. Türkiye has a strong egg/juvenile production capacity compared to other countries involved in trout production globally. However, the importation of biotechnology-applied and observed eggs continues, posing biological and genetic risks to Türkiye's natural aquatic areas. Over the past 20 years, Türkiye's trout production has grown significantly, reaching 167,286 tons per year, marking it as a significant food production industry. This success can be attributed to favorable environmental conditions, increasing consumer demand, the adoption of new technologies, and consistent investments. However, the rapid growth in the trout farming sector over the past five years has led to an uncontrollable decline in survival rates. This decline can be attributed to the spread of diseases, incorrect treatment methods, improper breeding management practices, flawed business management, unregulated fish transport, and compromised sanitary and environmental conditions.

Anahtar Kelimeler

Fillet large size trout aquaculture hatchery net cage

Etik Beyan

Bu çalışmada deney hayvanları kullanılmaması nedeniyle Yerel Etik Kurul Onayı alınmamıştır.

Teşekkür

İşleme ve muhafaza tesislerinde yılın hangi dönemlerinde hangi ürünün işlendiği dair vermiş oldukları bilgilerden dolayı Sayın Osman Parlak’a, Sayın İlker Yıldırım’a, Sayın Hasan Kuzuoğlu’na, ve Sayın Tayfun Denizer’e teşekkür ederiz.

Kaynakça

  • Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü (BSGM). (2022). https://www.tarimorman.gov.tr/BSGM/Belgeler/Icerikler//Bsgm istatistik.pdf (Erişim tarihi: 22.03.2023)
  • Bashimov, G. (2018). Türkiye’de canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerin dış ticaret yapısının analizi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi. 3(1), 1-13.
  • Butzge, A.J., Yoshinaga, T.T., Acosta, O.D.M., Fernandino, J.I., Sanches, E.A., Tabata, Y.A., De Oliveira, C., Takahashi, N.S., & Hattori, R.S. (2021). Early warming stress on rainbow trout juveniles impairs male reproduction but contrastingly elicits intergenerational thermotolerance. Scientific Reports, 11(1), 17053. https://doi.org/10.1038/s41598-021-96514-1
  • Desrochers, E. (2022).Blue Food Assessment provides sustainability recommendations to seafood industry. https://www.seafoodsource.com/news/environment sustainability/blue food assessment provides sustainability-recommendations-to-seafood-industry. (Erişim tarihi: 18.03.2023)
  • Duran, U., & Çenesiz, S. (2023). Türkiye somon yetiştiriciliğinde canlı balık transferinin biyokimyasal etkileri ve transfer koşullarının iyileştirilmesi. Ağrıbalkan 2023, V. Balkan Tarım Kongresi. (s. 169).
  • Hashempour, P. (2021). A ‘blue food’ revolution could feed the world without ruining the planet. https://www.euronews.com/green/2021/09/25/a-blue-food-revolution-could-feed-the-world-without-ruining-the planet (Erişim tarihi: 07.03.2023)
  • FAO (2022). The state of world fisheries and aquaculture 2022. Towards Blue Transformation. Rome, FAO. https://doi.org/10.4060/cc0461en.
  • FAO FishStat database, (2023). FishStatJ, a tool for fishery statistics analysis. Release: 4.03.03 FAO, Fishery and Aquaculture Department, Statistics and Information Branch. http://www.fao.org/fishery/statistics/ software/fishstatj/en. (Erişim tarihi: 22.03.2023)
  • Fidan, D., Zengin, B., Kılıç, M.B., Başçınar, S.N., Kalıpçı, Ö., Gözler, A.M. & Ağırbaş, E. (2019). Doğu Karadeniz’de karasal kaynaklı kirleticilerin kıyı ve deniz ekosistemine etkilerinin belirlenmesi (Sürekli İzleme) Proje Sonuç Raporu, TAGEM/HAYSÜD/12/11/02/01, 131 s.
  • Loew, C. 2023. SeafoodSource. https://www.seafoodsource.com Erişim Tarihi: 24 Mart 2023
  • Magerhans, A., Müller-Belecke, A., & Hörstgen-Schwark, G. (2009). Effect of rearing temperatures post hatching on sex ratios of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) populations. Aquaculture, 294(1–2), 25–29. https://doi.org/10.1016/j.aquaculture.2009.05.001
  • Olson, T.K., & Criddle, K.R. (2008). Industrial evolution: a case study of chilean salmon aquaculture. Aquaculture Economics & Management, 12(2), 89–106. https://doi.org/10.1080/13657300802110687
  • Paisley, L.G., Ariel, E., Lyngstad, T., Jónsson, G., Vennerström, P., Hellström, A., & Østergaard, P. (2010). An Overview of Aquaculture in the Nordic Countries. Journal of the World Aquaculture Society, 41(1), 1–17. https://doi.org/10.1111/j.1749-7345.2009.00309.x
  • Parlak, R., Küçük, E., Akbulut, B., Dağtekin, M., Fidan, D., Özcelep, T., Ergün, H. & Kalıpçı, Ö. (2022). Denizlerde Potansiyel Su Ürünleri Yetiştiricilik Alanlarının Belirlenmesi. TAGEM/HAYSUD/ÜG/17/SU/P-01/05
  • Rimm, E.B., Appel, L.J., Chiuve, S.E., Djoussé, L., Engler, M.B., Kris-Etherton, P.M., Mozaffarian, D., Siscovick, D.S., & Lichtenstein, A.H., (2018). On behalf of the American Heart Association Nutrition Committee of the Council on Lifestyle and Cardiometabolic Health; Council on Epidemiology and Prevention; Council on Cardiovascular Disease in the Young; Council on Cardiovascular and Stroke Nursing; and Council on Clinical Cardiology. Seafood Long-Chain n-3 Polyunsaturated Fatty Acids and Cardiovascular Disease: A Science Advisory From the American Heart Association. Circulation, 138(1). https://doi.org/10.1161/CIR.0000000000000574
  • Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), (2022). Su Ürünleri İstatistikleri https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Su-Urunleri-2022-49678 (Erişim tarihi: 16.02.2024)
  • Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), (2023). Su Ürünleri İstatistikleri https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Su-Urunleri-2022-49678 (Erişim tarihi: 16.08.2023)
  • Verdugo, V. V. (2006). Anuario Estadístico de Pesca. Servicio Nacional de Pesca, Ministerio de Economia, Fomento y Reconstruccion, Chile. http://www.sernapesca.cl/sites/default/files/2006_0.pdf
Toplam 18 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sucul Kültür
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Eyüp Çakmak 0000-0003-3075-9862

Osman Tolga Özel 0000-0002-5414-6975

Esin Batır 0000-0001-6623-1379

Derya Evin 0009-0000-3975-3446

Erken Görünüm Tarihi 11 Mart 2024
Yayımlanma Tarihi 15 Mart 2024
Gönderilme Tarihi 17 Ekim 2023
Kabul Tarihi 26 Şubat 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 41 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Çakmak, E., Özel, O. T., Batır, E., Evin, D. (2024). Gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss Walbaum, 1792) endüstrisinde yeni bir yaklaşım: "Türk Somonu" üretim ve pazarlama eğilimleri. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 41(1), 69-81. https://doi.org/10.12714/egejfas.41.1.10