Research Article
Keban Boğazı'nda (Elazığ-Malatya) yoğun su ürünleri yetiştiriciliğinin hidrolojik sistemler ve su kalitesi parametreleri üzerindeki etkileri
Abstract
Bu çalışma, iklim değişikliği, nüfus artışı ve yoğun kentleşme gibi küresel etkenlerle artan arazi kullanımı ve su kaynakları üzerindeki baskıyı coğrafi açıdan değerlendirmektedir. Sınırlı tatlı su kaynaklarının sürdürülebilirliği, özellikle Keban Boğazı örneği üzerinden analiz edilmiştir. Elazığ ve Malatya illeri arasında yer alan bu alanda, Keban ve Karakaya barajları sonrasında gelişen kültür balıkçılığı faaliyetlerinin su kalitesi üzerindeki etkileri incelenmiştir. Karma araştırma yöntemi kullanılarak, üç örneklem noktasından alınan su örnekleri fiziksel ve kimyasal parametreler açısından değerlendirilmiş; su kalitesinin zamanla bozulduğu tespit edilmiştir. Çalışma, su kaynaklarının yönetimi ve sürdürülebilirliğine yönelik mikro düzeyde özgün veriler sunarak, Türkiye’nin diğer kurak bölgeleri için de benzer araştırmaların gerekliliğini vurgulamaktadır.
Supporting Institution
TÜBİTAK BİDEB
Project Number
1919B012327563
References
- Abell, R., Allan, J.D., & Lehner, B. (2007). Unlocking the potential of protected areas for freshwaters. Biological Conservation, 134(1), 48-63. https://doi.org/10.1016/j.biocon.2006.08.017
- American Public Health Association (APHA). (1995). Standard Methods for the Examination for Water and Wastewater (19th edition). Washington, Byrd Prepess Springfield.
- Aydın, H., & Yandı, İ. (2024). Su ürünleri yetiştiriciliğinin bölgesel kalkınmada önemi: Elazığ ili örneği. Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences, 9(4), 577-581. https://doi.org/10.35229/jaes.1560033
- Bain, M.B., Harig, A.L., Loucks, D.P., Goforth, R.R., & Mills, K.E. (2000). Aquatic ecosystem protection and restoration: advances in methods for assessment and evaluation. Environmental Science and Policy, 3(3), 89-98. https://doi.org/10.1016/S1462-9011(00)00029-0
- Burak, S., Zeki, S., Ulker, D., & Bayırhan, İ. (2022). The legal framework of water quality management in Turkey. Turkish Journal of Water Science & Management, 6(1), 121-144. https://doi.org/10.31807/tjwsm.946225
- Celayir, Y., Pala, M. & Yüksel, F. (2006). Keban Baraj Gölü balıkçılığı. I. Balıklandırma ve Rezervuar Yönetim Sempozyumu, 7-9 Şubat 2006 (ss: 259-268). Antalya, Türkiye.
- Creswell, J.W. (2003). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
- Güner, B. (2016). Keban baraj gölü’nde kültür balıkçılığı. Fırat University Journal of Social Sciences, 25(1), 1 8. https://doi.org/10.18069/fusbed.62407
- Hâkimiyet (2025, March 24). Keban baraj gölü alarm veriyor. https://www.elazighakimiyethaber.com/keban-baraj-golu-alarm-veriyor/116187/
- Hermoso, V., Kennard, M.J., & Linke, S. (2012). Integrating multidirectional connectivity requirements in systematic conservation planning for freshwater systems. Diversity and Distributions, 18(5), 448-458. https://doi.org/10.1111/j.1472-4642.2011.00879.x
- Johnson, R.B., & Onwuegbuzie, A.J. (2004). Mixed methods research: A research paradigm whose time has come. Educational Researcher, 33(7), 14-26. https://doi.org/10.3102/0013189X033007014
- Kalınca, A. (1997). Keban ve Yakın Çevresinin Jeomorfolojisi. [Unpublished doctoral dissertation]. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
- Kanal23 (2025, January 13). Kafes balık üretim tesisleri doğayı kirletiyor. https://kanal23.com/haber/elazig/kafes-balik-uretim-tesisleri-dogayi-kirletiyor-wG2FZR3R
- Karapınar, M. (2024, December 29). Keban baraj gölü’nde balıkçılar zor günler yaşıyor https://www.kanal23.com/haber/elazig/keban-baraj-golunde-balikcilar-zor-gunler-yasiyor-jIEuU4Ic
- Koca, S.B., Terzioğlu, S., Didinen, B.İ. & Yiğit, N.Ö. (2011). Sürdürülebilir su ürünleri yetiştiriciliğinde çevre dostu üretim. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 3(1), 107 114. https://doi.org/10.1501/Csaum_0000000049
- Küçükyılmaz, M., Nedim Örnekci, G., Atilla Uslu, A., Birici, N., Şeker, T., Özbey, N. (2019). Karakaya Baraj Gölü 10. bölgesinin su kalitesi ve alabalık yetiştiriciliği açısından değerlendirilmesi. International Journal of Eastern Mediterranean Agricultural Research, 2(1), 20-29.
- Küçükyılmaz, M., Uslu Şenel, G., Birici, N., Örnekçi, N.G., Yıldız, N., & Şeker, T. (2017). Karakaya Baraj Gölü Su Kalitesinin İncelenmesi. Yunus Araştırma Bülteni, 17(2), 145 155. https://doi.org/10.17693/yunusae.v17i27092.288104
- Örnekci, G.N., Uslu, G., Saler, S., Sönmez, F., Uslu, A. A., Karakaya, G., Özbey, N., & Yıldız, N. (2012). Karakaya Baraj Gölü'nde alabalık yetiştiriciliği yapan çiftlikler ile çevrenin karşılıklı etkileşimi (Proje No: TAGEM/HAYSÜD/2010/09/03/01). T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü, Su Ürünleri Araştırma İstasyonu Müdürlüğü.
- Qu, J., & Peng, J. (2025). Significance and enlightenment of implementing water ecological assessments. Water & Ecology, 1(1), 100002. https://doi.org/10.1016/j.wateco.2025.100002
- Rashid, R., F. Çoban, M.Z., & Saler, S., (2021). Keban Baraj Gölü (Elazığ-Türkiye) su kalitesinin değerlendirilmesi. 2nd International Baku Conference on Scientific Research 2021 (ss. 276-288). Baku, Azerbaijan.
- Republic of Turkey, Presidency of Strategy and Budget. (2019). Eleventh development plan (2019–2023). Decision of the Grand National Assembly of Turkey, No. 1225, dated July 18, 2019. Ankara: Presidency of Strategy and Budget. https://www.sbb.gov.tr/wp 1econtent/uploads/2020/04/Eleventh_Development_Plan_2019-2023.pdf
- Siler, M. & Şengün, M.T. (2022). Karaleylek ve Saklıkapı Kanyonu’nun (Elazığ) Jeopark Potansiyeli. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32(2), 409-426. https://doi.org/10.18069/firatsbed.1054801
- Tashakkori, A., & Teddlie, C. (1998). Mixed methodology: Combining qualitative and quantitative approaches (Vol. 46). Sage Publications. Tonbul, S. (1985). Kuzova-Hasandağı Çevresinin (Elazığ Batısı) Fiziki Coğrafyası. [Unpublished doctoral dissertation]. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
- Tonbul, S. (1987). Elazığ batısının genel jeomorfolojik özellikleri ve gelişimi. Jeomorfoloji Dergisi, 15, 37-52.
- Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği. (2008). Türkiye’de su yönetimi: Sorunlar ve öneriler. İstanbul, TÜSİAD Yayın No: T/2008-09/469.
- TÜİK. Türkiye İstatistik Kurumu. (2025, September 22). İstatistik Veri Portalı. https://data.tuik.gov.tr/
- Yüngül, M., Harlıoğlu, A.G., Bağcı, E., (2012). Elazığ’da su ürünleri sektörünün günümüzdeki durumu. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 5(1), 91-94.
- Zou, S., Ju, H., & Zhang, J. (2025). Water quality management in the age of AI: Applications, challenges, and prospects. Water, 17(11), 1641. https://doi.org/10.3390/w17111641
Impacts of intensive aquaculture on hydrological systems and water quality parameters in the Keban Strait (Elazığ-Malatya)
Abstract
This study geographically evaluates the pressure on land use and water resources, which is increasing due to global factors such as climate change, population growth, and intense urbanization. The sustainability of limited freshwater resources has been analyzed, particularly through the example of the Keban Strait. In this area located between the provinces of Elazığ and Malatya, the effects of aquaculture activities that developed after the Keban and Karakaya dams on water quality have been examined. Using a mixed research method, water samples taken from three sampling points were evaluated in terms of physical and chemical parameters; water quality deteriorated over time. This study provides original micro-level data on water resource management and sustainability, emphasizing the need for similar research in other arid regions of Türkiye.
Ethical Statement
Ethical approval is not required for this study
Supporting Institution
TÜBİTAK BİDEB
Project Number
1919B012327563
References
- Abell, R., Allan, J.D., & Lehner, B. (2007). Unlocking the potential of protected areas for freshwaters. Biological Conservation, 134(1), 48-63. https://doi.org/10.1016/j.biocon.2006.08.017
- American Public Health Association (APHA). (1995). Standard Methods for the Examination for Water and Wastewater (19th edition). Washington, Byrd Prepess Springfield.
- Aydın, H., & Yandı, İ. (2024). Su ürünleri yetiştiriciliğinin bölgesel kalkınmada önemi: Elazığ ili örneği. Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences, 9(4), 577-581. https://doi.org/10.35229/jaes.1560033
- Bain, M.B., Harig, A.L., Loucks, D.P., Goforth, R.R., & Mills, K.E. (2000). Aquatic ecosystem protection and restoration: advances in methods for assessment and evaluation. Environmental Science and Policy, 3(3), 89-98. https://doi.org/10.1016/S1462-9011(00)00029-0
- Burak, S., Zeki, S., Ulker, D., & Bayırhan, İ. (2022). The legal framework of water quality management in Turkey. Turkish Journal of Water Science & Management, 6(1), 121-144. https://doi.org/10.31807/tjwsm.946225
- Celayir, Y., Pala, M. & Yüksel, F. (2006). Keban Baraj Gölü balıkçılığı. I. Balıklandırma ve Rezervuar Yönetim Sempozyumu, 7-9 Şubat 2006 (ss: 259-268). Antalya, Türkiye.
- Creswell, J.W. (2003). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
- Güner, B. (2016). Keban baraj gölü’nde kültür balıkçılığı. Fırat University Journal of Social Sciences, 25(1), 1 8. https://doi.org/10.18069/fusbed.62407
- Hâkimiyet (2025, March 24). Keban baraj gölü alarm veriyor. https://www.elazighakimiyethaber.com/keban-baraj-golu-alarm-veriyor/116187/
- Hermoso, V., Kennard, M.J., & Linke, S. (2012). Integrating multidirectional connectivity requirements in systematic conservation planning for freshwater systems. Diversity and Distributions, 18(5), 448-458. https://doi.org/10.1111/j.1472-4642.2011.00879.x
- Johnson, R.B., & Onwuegbuzie, A.J. (2004). Mixed methods research: A research paradigm whose time has come. Educational Researcher, 33(7), 14-26. https://doi.org/10.3102/0013189X033007014
- Kalınca, A. (1997). Keban ve Yakın Çevresinin Jeomorfolojisi. [Unpublished doctoral dissertation]. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
- Kanal23 (2025, January 13). Kafes balık üretim tesisleri doğayı kirletiyor. https://kanal23.com/haber/elazig/kafes-balik-uretim-tesisleri-dogayi-kirletiyor-wG2FZR3R
- Karapınar, M. (2024, December 29). Keban baraj gölü’nde balıkçılar zor günler yaşıyor https://www.kanal23.com/haber/elazig/keban-baraj-golunde-balikcilar-zor-gunler-yasiyor-jIEuU4Ic
- Koca, S.B., Terzioğlu, S., Didinen, B.İ. & Yiğit, N.Ö. (2011). Sürdürülebilir su ürünleri yetiştiriciliğinde çevre dostu üretim. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 3(1), 107 114. https://doi.org/10.1501/Csaum_0000000049
- Küçükyılmaz, M., Nedim Örnekci, G., Atilla Uslu, A., Birici, N., Şeker, T., Özbey, N. (2019). Karakaya Baraj Gölü 10. bölgesinin su kalitesi ve alabalık yetiştiriciliği açısından değerlendirilmesi. International Journal of Eastern Mediterranean Agricultural Research, 2(1), 20-29.
- Küçükyılmaz, M., Uslu Şenel, G., Birici, N., Örnekçi, N.G., Yıldız, N., & Şeker, T. (2017). Karakaya Baraj Gölü Su Kalitesinin İncelenmesi. Yunus Araştırma Bülteni, 17(2), 145 155. https://doi.org/10.17693/yunusae.v17i27092.288104
- Örnekci, G.N., Uslu, G., Saler, S., Sönmez, F., Uslu, A. A., Karakaya, G., Özbey, N., & Yıldız, N. (2012). Karakaya Baraj Gölü'nde alabalık yetiştiriciliği yapan çiftlikler ile çevrenin karşılıklı etkileşimi (Proje No: TAGEM/HAYSÜD/2010/09/03/01). T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü, Su Ürünleri Araştırma İstasyonu Müdürlüğü.
- Qu, J., & Peng, J. (2025). Significance and enlightenment of implementing water ecological assessments. Water & Ecology, 1(1), 100002. https://doi.org/10.1016/j.wateco.2025.100002
- Rashid, R., F. Çoban, M.Z., & Saler, S., (2021). Keban Baraj Gölü (Elazığ-Türkiye) su kalitesinin değerlendirilmesi. 2nd International Baku Conference on Scientific Research 2021 (ss. 276-288). Baku, Azerbaijan.
- Republic of Turkey, Presidency of Strategy and Budget. (2019). Eleventh development plan (2019–2023). Decision of the Grand National Assembly of Turkey, No. 1225, dated July 18, 2019. Ankara: Presidency of Strategy and Budget. https://www.sbb.gov.tr/wp 1econtent/uploads/2020/04/Eleventh_Development_Plan_2019-2023.pdf
- Siler, M. & Şengün, M.T. (2022). Karaleylek ve Saklıkapı Kanyonu’nun (Elazığ) Jeopark Potansiyeli. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32(2), 409-426. https://doi.org/10.18069/firatsbed.1054801
- Tashakkori, A., & Teddlie, C. (1998). Mixed methodology: Combining qualitative and quantitative approaches (Vol. 46). Sage Publications. Tonbul, S. (1985). Kuzova-Hasandağı Çevresinin (Elazığ Batısı) Fiziki Coğrafyası. [Unpublished doctoral dissertation]. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
- Tonbul, S. (1987). Elazığ batısının genel jeomorfolojik özellikleri ve gelişimi. Jeomorfoloji Dergisi, 15, 37-52.
- Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği. (2008). Türkiye’de su yönetimi: Sorunlar ve öneriler. İstanbul, TÜSİAD Yayın No: T/2008-09/469.
- TÜİK. Türkiye İstatistik Kurumu. (2025, September 22). İstatistik Veri Portalı. https://data.tuik.gov.tr/
- Yüngül, M., Harlıoğlu, A.G., Bağcı, E., (2012). Elazığ’da su ürünleri sektörünün günümüzdeki durumu. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 5(1), 91-94.
- Zou, S., Ju, H., & Zhang, J. (2025). Water quality management in the age of AI: Applications, challenges, and prospects. Water, 17(11), 1641. https://doi.org/10.3390/w17111641
There are 28 citations in total.
Details
| Primary Language | English |
|---|---|
| Subjects | Conservation and Biodiversity, Environmental Management (Other) |
| Journal Section | Research Article |
| Authors | |
| Project Number | 1919B012327563 |
| Early Pub Date | December 1, 2025 |
| Publication Date | December 1, 2025 |
| Submission Date | July 7, 2025 |
| Acceptance Date | September 16, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 42 Issue: 4 |