Abstract
Bu çalışmada Türkiye’nin su ürünleri yetiştiricilik
sektörü değerlendirilmiş, 100 ton/yıl üzerinde üretim kapasitesine sahip deniz
balığı yetiştiricilik işletmeleri incelenmiştir. 100 ton/yıl üzerinde
kapasiteli 130 işletme tespit edilmiş basit tesadüfi örnekleme yapılarak
araştırma için gerekli örneklem sayısı 55 olarak hesaplanmıştır. İşletmeler
yerlerinde incelenerek işletme yetkilileriyle anket çalışması
gerçekleştirilmiştir. İşletmelerin teknik, ekonomik ve sosyal durumlarına ait
veriler değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler doğrultusunda işletmelerin
toplam üretim miktarı 474 067 ton/yıl olarak hesaplanmıştır. İşletmelerin
%44’ünün 1000 tonun üzerinde üretim gerçekleştirdiği belirlenmiştir. Araştırma
kapsamındaki işletmelerin Avrupa Birliği’ne uyum konusunda henüz tam anlamıyla
gerekli kriterleri sağlayamadığı ancak işletmecilerin bu konu üzerinde
hassasiyetle durdukları, gerek Avrupa Birliği pazarında rekabet açısından
gerekse sektörün gelişimi için hem Avrupa Birliği hem de ulusal mevzuatı takip
ettikleri tespit edilmiştir. İşletmeler bazında mevzuata uyum, standartlara
uyum, eğitim programlarına katılım ve denetim konularında ilerlemeler
kaydedildiği belirlenmiştir. Ancak ulusal bazda yapısal eylemler, destekleme
programı ve piyasa politikası konularında mevzuatın uyumlaştırılması ve
kurumsal kapasitenin artırılması için daha fazla çaba gösterilmesi yararlı
olacaktır.
References
- Avrupa Birliği Bakanlığı. (2016a). AB Çerçeve Programları (FP7). <http://www.ab.gov.tr/index.php?p=45035&> (14.07.2016)
- Avrupa Birliği Bakanlığı (2016b). Avrupa Komisyonu 2015 yılı Türkiye ilerleme raporu.<http://www.ab.gov.tr/files/000files/2015/11/2015_turkiye_raporu.pdf > (29.02.2016)
- Bandırma Ticaret Odası. (2007). Avrupa Birliği Balıkçılık Müktesebat Rehberi. İstanbul, 287 p.
- Başbakanlık ABGS (2011). Avrupa komisyonu 2010 yılı Türkiye ilerleme raporu. < http://www.ab.gov.tr/files/pub/ilerleme_2010.pdf > (09.06.2011)
- BSGM (2016). Su ürünleri istatistikleri. < http://www.tarim.gov.tr/sgb/Belgeler/SagMenuVeriler/BSGM.pdf > (30.06.2016)
- Candan, A., & İKV. (2004). 15 soruda 15 AB politikası (2nd ed.). İstanbul, 32 p.
- De La Pomelie, C., & Paquott, P. (2000). The experience of offshore fish farming in France, Mediterranean Offshore Mariculture. CIHEAM, Serie B, Etudes et Recherches, Numero 30, Zaragoza.
- Deniz, H., Okumuş, İ., & Gıer, Y. G. (2009). Türkiye deniz ürünleri yetiştiriciliğinde ekosistem yaklaşımlı yer seçimi ve alan tahsisi için yol haritasının geliştirilmesi. 15. Ulusal su ürünleri sempozyumu, ekosistem yaklaşımlı su ürünleri üretimi. 01-04 Temmuz 2009, Rize.
- Dinçer, Ö., & Fidan, Y. (2006). İşletme yönetimine giriş (2nd ed.). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
- DOĞAKA (2014). Kültür balıkçılığı sektör raporu <http://www.dogaka.gov.tr/Icerik/Dosya/www.dogaka.gov.tr_525_XM1R38TF_Kultur-Balikciligi-Sektor-Raporu-2014.pdf > (12.07.2016)
- Elbek, A.G., Çıra, E., & Emiroğlu, D. (2001). Su Ürünleri Yürütmeliği Ders Kitabı. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi, 172 p.
- Elbek, A.G., Oktay, E., & Saygı, H. (2002). İstatistik Ders Kitabı. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi, 304 p.
- EUROCHAMBRES, & TOBB. (2009). ETCF EU-Turkey Chambers Forum-Türk İş Dünyası İçin AB Mevzuatı. < http://www.etcf.org.tr/TR/doc/kasim_2009_etcf/Manual_6%20Tarim.pdf > (14.07.2016)
- European Commission (2015). The EU fish market. Retrieved from EUMOFA-European Market Observatory for Fisheries and Aquaculture Products website: https://www.eumofa.eu/documents/20178/66003/EN_The+EU+fish+market_Ed+2015.pdf/4cbd01f2-cd49-4bd1-adae-8dbb773d8519 (01.07.2016)
- FAO (2016). FAO Fisheries & Aquaculture - Global Statistical Collections. Retrieved from http://www.fao.org/fishery/topic/16140/en (01.07.2016)
- FEAP (2015a). Annual Report 2015. Retrieved from http://www.feap.info/default.asp?SHORTCUT=617 (19.03.2016)
- FEAP (2015b). European aquculture production report 2005-2014. Retrieved from http://www.feap.info/Default.asp?SHORTCUT=582 (18.02.2016)
- Giannetto, D., Acar, U., Demir, O., & Türker, A. (2014). Current status and future prospective for aquaculture sector in Turkey. Journal of Aquaculture and Marine Biology, 1, 1-3.
- GTHB (2008). Liste verileri. İzmir (06.11.2008)., 10 p.
- GTHB (2013). 1. balıkçılık çalıştayı sonuç raporu. Antalya: Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
- GTHB (2016a). IPARD - Avrupa Birliği Katılım Öncesi Yardım Aracı. <https://ipard.tarim.gov.tr/> (14.07.2016)
- GTHB (2016b). Su ürünleri işletmelerine ihracat izni verilmesi, denetimi ve bu işletmelerin ürünleri ile bazı su ürünlerine sağlık sertifikası düzenlenmesi talimatı.http://www.tarim.gov.tr/Belgeler/Mevzuat/Talimatlar/gkgm/SuUrunleri_Isletmelerine_Ihrizni_Verilmesi_Talimati.pdf > (13.07.2016)
- İmga, K. (2008). Avrupa Birliği'nde balıkçılık faaliyetlerinin desteklenmesi ve bu perspektifte Türkiye'deki uygulamaların incelenmesi. <http://www.tarim.gov.tr/ABDGM/Belgeler/%C4%B0DAR%C4%B0%20%C4%B0%C5%9ELER/uzmanl%C4%B1k%20Tezleri/KursadTez.pdf > (14.07.2016)
- ISO (2016). International Organization for Standardization. Retrieved from http://www.iso.org/iso/home.html (17.06.2016)
- İSUB (2014). Su ürünleri raporu. <http://isub.org.tr/assets/rapor_suurunlerivekulturbalikciligiileilgilirevize_3eylul2014.pdf > (30.06.2016)
- İşgören, D. (1995). Economical Optimization, and Improvement of Efficiency of Sea bream and Sea-bass Farms In South Mediterranean. (in Turkish) TUBİTAK, Project no DEBAG -101, İzmir, 64 p.
- Resmi Gazete (2007). Denizlerde balık çiftliklerinin kurulamayacağı hassas alan niteliğindeki kapalı koy ve körfez alanlarının belirlenmesine ilişkin tebliğ. <http://www.resmi-gazete.org/sayi/3660/denizlerde-balik-ciftliklerinin-kurulamayacagi-hassas-alan-niteligindeki-kapali-koy-ve-korfez-alanlarinin-belirlenmesine-iliskin-teblig.html> (08.06.2011)
- Su Ürünleri Federasyonu (2008). Türkiye'deki deniz ürünleri tesislerinin isim ve adresleri, liste verileri, 43 p.
- Şahin, Y. (2011). AB ve İş Dünyası: Balıkçılık Sektörü İKV Değerlendirme Notu. Alıntı yeri: <http://ikv.org.tr/images/upload/data/files/38-balikcilik_sektoru_-_yeliz_sahin__eylul_2011_.pdf >(14.07.2016)
- TSE (2016). TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ. https://www.tse.org.tr/tr/Default.aspx > (17.06.2016)
- TÜİK (2015). Dış ticaret istatistikleri. <http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1046> (13.07.2016)
- Ünal, V., & Yercan, M. (2006). Türkiye'de su ürünleri kooperatifleri ve balıkçılar için önemi. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 23(1-2), 221-227
Assessment of Turkish mariculture enterprises within the context of European Union harmonization process
Abstract
This study was structured to evaluate Turkish marine
aquaculture companies in which more than 100 tons / year production capacity
has been examined. 130 companies with more than 100 tons / year capacity have
been determined and the minimum number of companies for random sampling has
been calculated as 55. Surveys were conducted with the responsibles of the
companies on site. The data related to technical, economic and social structure
have been evaluated. Total production capacity of companies was determined as
474,067 tonnes / year in accordance with the data obtained. It was determined
that 44% of enterprises perform production over 1000 tons. It was observed that
surveyed companies could not yet fully meet the criteria required by the
European Union. However, company managers follow the criteria and comply with
the national and European Union legislations in order to sustain a sectoral
development in terms of competition in the EU market. Companies are in well
progress on compliance with legislation, standards, participation to training
programs and auditing. However, harmonization of the legislation and increasing
the institutional capacity in the fields of nation-based structural actions,
support programs and market policies are expected to be beneficial.
References
- Avrupa Birliği Bakanlığı. (2016a). AB Çerçeve Programları (FP7). <http://www.ab.gov.tr/index.php?p=45035&> (14.07.2016)
- Avrupa Birliği Bakanlığı (2016b). Avrupa Komisyonu 2015 yılı Türkiye ilerleme raporu.<http://www.ab.gov.tr/files/000files/2015/11/2015_turkiye_raporu.pdf > (29.02.2016)
- Bandırma Ticaret Odası. (2007). Avrupa Birliği Balıkçılık Müktesebat Rehberi. İstanbul, 287 p.
- Başbakanlık ABGS (2011). Avrupa komisyonu 2010 yılı Türkiye ilerleme raporu. < http://www.ab.gov.tr/files/pub/ilerleme_2010.pdf > (09.06.2011)
- BSGM (2016). Su ürünleri istatistikleri. < http://www.tarim.gov.tr/sgb/Belgeler/SagMenuVeriler/BSGM.pdf > (30.06.2016)
- Candan, A., & İKV. (2004). 15 soruda 15 AB politikası (2nd ed.). İstanbul, 32 p.
- De La Pomelie, C., & Paquott, P. (2000). The experience of offshore fish farming in France, Mediterranean Offshore Mariculture. CIHEAM, Serie B, Etudes et Recherches, Numero 30, Zaragoza.
- Deniz, H., Okumuş, İ., & Gıer, Y. G. (2009). Türkiye deniz ürünleri yetiştiriciliğinde ekosistem yaklaşımlı yer seçimi ve alan tahsisi için yol haritasının geliştirilmesi. 15. Ulusal su ürünleri sempozyumu, ekosistem yaklaşımlı su ürünleri üretimi. 01-04 Temmuz 2009, Rize.
- Dinçer, Ö., & Fidan, Y. (2006). İşletme yönetimine giriş (2nd ed.). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
- DOĞAKA (2014). Kültür balıkçılığı sektör raporu <http://www.dogaka.gov.tr/Icerik/Dosya/www.dogaka.gov.tr_525_XM1R38TF_Kultur-Balikciligi-Sektor-Raporu-2014.pdf > (12.07.2016)
- Elbek, A.G., Çıra, E., & Emiroğlu, D. (2001). Su Ürünleri Yürütmeliği Ders Kitabı. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi, 172 p.
- Elbek, A.G., Oktay, E., & Saygı, H. (2002). İstatistik Ders Kitabı. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi, 304 p.
- EUROCHAMBRES, & TOBB. (2009). ETCF EU-Turkey Chambers Forum-Türk İş Dünyası İçin AB Mevzuatı. < http://www.etcf.org.tr/TR/doc/kasim_2009_etcf/Manual_6%20Tarim.pdf > (14.07.2016)
- European Commission (2015). The EU fish market. Retrieved from EUMOFA-European Market Observatory for Fisheries and Aquaculture Products website: https://www.eumofa.eu/documents/20178/66003/EN_The+EU+fish+market_Ed+2015.pdf/4cbd01f2-cd49-4bd1-adae-8dbb773d8519 (01.07.2016)
- FAO (2016). FAO Fisheries & Aquaculture - Global Statistical Collections. Retrieved from http://www.fao.org/fishery/topic/16140/en (01.07.2016)
- FEAP (2015a). Annual Report 2015. Retrieved from http://www.feap.info/default.asp?SHORTCUT=617 (19.03.2016)
- FEAP (2015b). European aquculture production report 2005-2014. Retrieved from http://www.feap.info/Default.asp?SHORTCUT=582 (18.02.2016)
- Giannetto, D., Acar, U., Demir, O., & Türker, A. (2014). Current status and future prospective for aquaculture sector in Turkey. Journal of Aquaculture and Marine Biology, 1, 1-3.
- GTHB (2008). Liste verileri. İzmir (06.11.2008)., 10 p.
- GTHB (2013). 1. balıkçılık çalıştayı sonuç raporu. Antalya: Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
- GTHB (2016a). IPARD - Avrupa Birliği Katılım Öncesi Yardım Aracı. <https://ipard.tarim.gov.tr/> (14.07.2016)
- GTHB (2016b). Su ürünleri işletmelerine ihracat izni verilmesi, denetimi ve bu işletmelerin ürünleri ile bazı su ürünlerine sağlık sertifikası düzenlenmesi talimatı.http://www.tarim.gov.tr/Belgeler/Mevzuat/Talimatlar/gkgm/SuUrunleri_Isletmelerine_Ihrizni_Verilmesi_Talimati.pdf > (13.07.2016)
- İmga, K. (2008). Avrupa Birliği'nde balıkçılık faaliyetlerinin desteklenmesi ve bu perspektifte Türkiye'deki uygulamaların incelenmesi. <http://www.tarim.gov.tr/ABDGM/Belgeler/%C4%B0DAR%C4%B0%20%C4%B0%C5%9ELER/uzmanl%C4%B1k%20Tezleri/KursadTez.pdf > (14.07.2016)
- ISO (2016). International Organization for Standardization. Retrieved from http://www.iso.org/iso/home.html (17.06.2016)
- İSUB (2014). Su ürünleri raporu. <http://isub.org.tr/assets/rapor_suurunlerivekulturbalikciligiileilgilirevize_3eylul2014.pdf > (30.06.2016)
- İşgören, D. (1995). Economical Optimization, and Improvement of Efficiency of Sea bream and Sea-bass Farms In South Mediterranean. (in Turkish) TUBİTAK, Project no DEBAG -101, İzmir, 64 p.
- Resmi Gazete (2007). Denizlerde balık çiftliklerinin kurulamayacağı hassas alan niteliğindeki kapalı koy ve körfez alanlarının belirlenmesine ilişkin tebliğ. <http://www.resmi-gazete.org/sayi/3660/denizlerde-balik-ciftliklerinin-kurulamayacagi-hassas-alan-niteligindeki-kapali-koy-ve-korfez-alanlarinin-belirlenmesine-iliskin-teblig.html> (08.06.2011)
- Su Ürünleri Federasyonu (2008). Türkiye'deki deniz ürünleri tesislerinin isim ve adresleri, liste verileri, 43 p.
- Şahin, Y. (2011). AB ve İş Dünyası: Balıkçılık Sektörü İKV Değerlendirme Notu. Alıntı yeri: <http://ikv.org.tr/images/upload/data/files/38-balikcilik_sektoru_-_yeliz_sahin__eylul_2011_.pdf >(14.07.2016)
- TSE (2016). TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ. https://www.tse.org.tr/tr/Default.aspx > (17.06.2016)
- TÜİK (2015). Dış ticaret istatistikleri. <http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1046> (13.07.2016)
- Ünal, V., & Yercan, M. (2006). Türkiye'de su ürünleri kooperatifleri ve balıkçılar için önemi. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 23(1-2), 221-227
Details
| Journal Section | Articles |
|---|---|
| Authors | |
| Publication Date | November 23, 2016 |
| Submission Date | March 18, 2016 |
| Published in Issue | Year 2016Volume: 33 Issue: 4 |