Redirecting to http://dergipark.org.tr/_fragment?_hash=9PmBEw0p78_kZGGY15p3wRxcKmOFXNm6jMuj3bbX0Vo&_path=id%3D1461419%26_format%3Dhtml%26_locale%3Den%26_controller%3DApp%255CController%255CSite%255CArticleController%253A%253AesiArticleStats.
Research Article
BibTex RIS Cite

Seriola dumerili (Risso, 1810) ve Lichia amia (Linnaeus, 1758) türlerine ait Türkçe isimlerin genel ve yerel kullanımlarının değerlendirilmesi

Year 2024, Volume: 41 Issue: 2, 148 - 154, 14.06.2024

Erhan Irmak

https://doi.org/10.12714/egejfas.41.2.08

Abstract

Bu çalışmada Seriola dumerili ve Lichia amia’nın bölgelere göre kullanılan yerel isimleri, Ege ve Akdeniz’e kıyısı olan 10 il ve 11 istasyonda balıkçılarla ve konunun paydaşlarından olan amatör balıkçıların türkçe isim kullanımları sosyal medya aracılığı ile değerlendirilmiştir. Arazi çalışmalarının sonuçlarına göre balıkçıların kıyı illerimizde ağırlıklı olarak S. dumerili’yi %89 akya olarak adlandırdığı tespit edilmiş, ayrıca %5 kuzu, %3 avcı ve %3 imtiyaz isimlerinin kullanıldığı görülmüştür. L. amia’nın %73 çıplak olarak adlandırıldığı %15 Akya fulya, %9 çatal kuyruk ve %3 liça olarak kullanıldığı görülmüştür. Amatör balıkçılar kıyı illerimizde S. dumerili için %54 kuzu, %37 akya ve %9 sarı kuyruk isimlerini kullanmaktadırlar. L. amia için sırası ile %45 liça, %28 çatal kuyruk ve %15 akya, %11 çıplak ve %1 akya fulya amatör balıkçılar tarafından kullanılan isimler olmuştur. Ayrıca makale, kitap, teknik rapor gibi basılı kaynaklarda kronolojik sıra gözetilerek konu incelenmiş ve L. amia için akya, S. dumerili için sarı kuyruk kullanıldığı görülmüştür. Geçmişten günümüze, hatalı kullanımların olmaması ve isim birliği için balıkları isimlendiren balıkçıların S. dumerili için kullandıkları akya ile L. amia’nın çıplak, olarak kullanımları doğru olacaktır.

Keywords

Yerel balık isimleri akya çıplak

Ethical Statement

Bu çalışmada deney hayvanları kullanılmaması nedeniyle Yerel Etik Kurul Onayı alınmamıştır

Supporting Institution

Bu araştırma, kamu, ticari veya kâr amacı gütmeyen sektörlerdeki herhangi bir finansman kuruluşundan belirli bir hibe, fon veya başka bir destek almamıştır.

References

  • Akagündüz, D. (1965). Fish and fisheries in the İzmir Bay (Part 1). Balık ve Balıkçılık, 8(6), 25 s. (in Turkish)
  • Akşıray F. (1954). The key to identifying marine fishes of Türkiye. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Hidrobiologi Araştırma Enstitüsü Yayınları 277 s. (in Turkish)
  • Akşıray, F. (1987). The key to identifying marine fishes of Türkiye. İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü Yayın No: 3490, 811 s. (in Turkish)
  • Alpbaz, A. (2005). General aquaculture, cultivated aquatic organisms, and production methods. İzmir, Alp Yayınları, 2nd ed., 576 s. (in Turkish)
  • Atay, D. (1985). Marine fishes and production technique. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 268, 244 s. (in Turkish)
  • Bilecenoğlu, M., Kaya, M., Cihangir, B., & Çiçek, E. (2014). An updated checklist of the marine fishes of Turkey. Turkish Journal of Zoology, 38(6), 901-929. https://doi.org/10.3906/zoo-1405-60
  • Caferoğlu, A. (1960). Fish names in Türkiye. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 10, 111-132. (in Turkish)
  • Caferoğlu, A. (1960). Atlente linguistico Mediterraneo. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 11, 11-18. (in Turkish)
  • Can, A., & Bilecenoğlu, M. (2005). Atlas of bottom fish in Turkish seas. Ankara, Arkadaş Yayınevi. 224 s. (in Turkish)
  • Canyiğit, A. (1962). Fish and fisheries in the İzmir Bay (Part 1). Balık ve Balıkçılık, 10(1-2), 29-31. (in Turkish)
  • Demirsoy, A. (1997). Fundamental principles of life. Vertebrates / Anamniotes-Volume III - Part II, Ankara, Meteksan AS., 684 s. (in Turkish)
  • Deveciyan, K. (1926). Fish and Fisheries in Türkiye. Çeviren: E. Üyepazarcı, Aras Yayıncılık, 2. Baskı, Nisan 2006, İstanbul, 574 s. (in Turkish)
  • DİE, 1967- 2003. Republic of Türkiye State Institute of Statistics. Ankara. (in Turkish)
  • Froese, R. & Pauly, D. (Editors). (2024). FishBase. World Wide Web electronic publication. version (02/2024), www.fishbase.org
  • Geldiay, R. (1969) Important fishes found in the İzmir Bay and their possible invasions. İzmir, Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Monografileri. 135 s. (in Turkish)
  • Geldiay, R. (1976) The Current potential of Aegean and Mediterranean fisheries and anticipated solutions for increasing production. Ankara, Türkiye Ticaret Odaları, Sanayi Odaları ve Ticaret Borsası Birliği, 20 s. (in Turkish)
  • Julian, D. (2017). Yield and composition of swordfish (Xiphias gladius) longline used in swordfish fishing in Antalya Bay. Master's Thesis. Akdeniz University, Institute of Science. (in Turkish)
  • Karapınar, Ş. (1965). Fish and fisheries in the İzmir Bay (Part 1). Balık ve Balıkçıliık, 8(4), 1-5. (in Turkish)
  • Kosswig, C., & Türkmen, C. (1954). Fishery schedule for Turkish seas. İstanbul, T.C. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi/ Hidrobiologi Araştırma Enstitüsü Yayınlarından No: 4. 34 s. (in Turkish)
  • Kovacic, M, Lipej, L., Dulcic, J., Iglesias, S.P., Goren, M. (2021). Evidence-based checklist of the Mediterranean Sea fishes. Zootaxa, 4998, 1–115.
  • Mater, S., Kaya, M., Uçal, O. (1989). Atlas of marine fishes of Türkiye. İzmir, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayınları No: 123, Ege Üniversitesi Basımevi. 94 s. (in Turkish)
  • Mater, S., Kaya, M., Bilecenoğlu, M. (2003). Atlas of marine fishes of Türkiye. İzmir, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayınları No: 68, Ege Üniversitesi Basımevi. 169 s. (in Turkish)
  • Mater, S., & Meriç, N. (1996). Marine fishes. (Kence A, Bilgin CC, editors), List of vertebrate species in Türkiye. Ankara, Nurol Matbaacilik A.S., pp. 129–172. (in Turkish)
  • Nalbandoğlu, Ü. (1954). Glossary of Turkish marine fishes. İstanbul, T.C. İstanbul Üni. Hidrobiologi Araştırma Enstitüsü Yayınlarından No: 2. İkinci Baskı. Cumhuriyet Matbaası. 41 s. (in Turkish)
  • Palombi, R. & Santarelli M. (1969). Gli animali commestibili dei mari d’Italia. Milano, Hoepli. 448 s.
  • Sarıeyyüpoğlu, M., Şen, D., Duman, E., Çalta, M., Dörücü M., Sağlam, N., Köprücü, K., Özdemir, Y., Saler S., Pala, G., İnanlı, A.G. (2009). Dictionary of Aquaculture Terms. İstanbul, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu. Tük Dil Kurumu Yayınları: 964 Terim Sözlükleri Dizisi: 4. Birinci Baskı: 2009. 304 s. (in Turkish)
  • Sicuro, B., & Luzzana U. (2016). The state of Seriola spp. other than yellowtail (S. quinqueradiata) Farming in the World. Reviews in Fisheries Science & Aquaculture. 24, 314 325. https://doi.org/10.1080/23308249.2016.1187583
  • Slastenenko, E. (1955-1956). Fishes of the Black sea basin. İstanbul, Et ve Balık Kurumu Yayınları. 711 s. (in Turkish)
  • Tıraşın, E.M., Ünlüoğlu, A., 2012. Demersal and deep water fisheries resources in Turkish seas, in: Eds: Adnan Tokaç, Ali Cemal Gücü, Bayram Öztürk, The State of the Turkish Fisheries, İstanbul, TÜDAV, 28-92.
  • TKB (1997). The commercial fish catching regulations in seas and inland waters in the 1997-1998 fishing period: circular No. 31 ⁄ 1. Minister of Agriculture and Rural Affair, General Directorate of Conservation and Inspection, Republic of Turkey, Ankara. 62 s. (in Turkish)
  • TKB (2004). The commercial fish catching regulations in seas and inland waters in the 2004-2006 fishing period: circular No. 36 ⁄ 1. Minister of Agriculture and Rural Affair, General Directorate of Conservation and Inspection, Republic of Turkey, Ankara. 108 s. (in Turkish)
  • TKB (2006). The commercial fish catching regulations in seas and inland waters in the 2006-2008 fishing period: circular No. 37 ⁄ 1. Minister of Agriculture and Rural Affair, General Directorate of Conservation and Inspection, Republic of Turkey, Ankara. 108 s. (in Turkish)
  • Tokaç, A., Ünal, V., Tosunoğlu, Z., Akyol, O., Özbilgin, H., Gökçe, G. (2010). Fisheries of Aegean Sea. İzmir, IMEAK Deniz Ticaret Odası, İzmir Şubesi Yayınları, 390 s. (in Turkish)
  • Turan, C. (2007). Atlas and taxonomy of the marine bony fishes in Türkiye. Adana, Nobel Kitabevi, 549 s. (in Turkish)
  • TÜİK (2004-2021). Fishery statistics. http://www.tuik.gov.tr (Erişim tarihi: 23 Şubat 2024). (in Turkish)
  • Uysal, İ.N. (2011). A study on Turkish fish names. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi. 4(1): 91-97. (in Turkish)
  • Üner, S. (1977). Fishing and fish dishes. İstanbul, Milliyet Yayın Ltd. Şti. Yayınları 5. Baskı. 159 s. (in Turkish)

Evaluation of general and local usage of Turkish names of Seriola dumerili (Risso, 1810) and Lichia amia (Linnaeus, 1758) species

Year 2024, Volume: 41 Issue: 2, 148 - 154, 14.06.2024

Erhan Irmak

https://doi.org/10.12714/egejfas.41.2.08

Abstract

In this study, the local names of Seriola dumerili and Lichia amia were evaluated by the use of Turkish names by fishermen in 10 provinces and 11 stations on the Aegean and Mediterranean coasts, and amateur fishermen, who are stakeholders in the subject, were evaluated through social media. In addition, the subject was examined in chronological order in printed sources. According to the results of the field studies, it was determined that 89% of all fishermen named S. dumerili as akya, mainly in our coastal provinces. It has been observed that 5% is used as kuzu, 3% as avcı and 3% as imtiyaz. It has been determined that L. amia is called 73% çıplak. It has been observed that 15% is used as akya fulya, 9% as çatal kuyruk and 3% as liça. The names amateur fishermen use for S. dumerili in our coastal provinces are 54% kuzu, 37% akya and 9% sarı kuyruk. For L. amia, the names used by amateur fishermen were 45% liça, 28% çatal kuyruk, 15% liça, 11% çıplak and 1% akya fulya, respectively. In written sources such as articles, books and technical reports, it has been seen that they use akya for L. amia and sarı kuyruk for S. dumerili. From past to present, it would be correct to use L. amia as çıplak and S. dumerili as akya, which fishermen have used to avoid incorrect usage and have unity of name.

Keywords

Common fish names greater amberjack leerfish

References

  • Akagündüz, D. (1965). Fish and fisheries in the İzmir Bay (Part 1). Balık ve Balıkçılık, 8(6), 25 s. (in Turkish)
  • Akşıray F. (1954). The key to identifying marine fishes of Türkiye. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Hidrobiologi Araştırma Enstitüsü Yayınları 277 s. (in Turkish)
  • Akşıray, F. (1987). The key to identifying marine fishes of Türkiye. İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü Yayın No: 3490, 811 s. (in Turkish)
  • Alpbaz, A. (2005). General aquaculture, cultivated aquatic organisms, and production methods. İzmir, Alp Yayınları, 2nd ed., 576 s. (in Turkish)
  • Atay, D. (1985). Marine fishes and production technique. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 268, 244 s. (in Turkish)
  • Bilecenoğlu, M., Kaya, M., Cihangir, B., & Çiçek, E. (2014). An updated checklist of the marine fishes of Turkey. Turkish Journal of Zoology, 38(6), 901-929. https://doi.org/10.3906/zoo-1405-60
  • Caferoğlu, A. (1960). Fish names in Türkiye. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 10, 111-132. (in Turkish)
  • Caferoğlu, A. (1960). Atlente linguistico Mediterraneo. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 11, 11-18. (in Turkish)
  • Can, A., & Bilecenoğlu, M. (2005). Atlas of bottom fish in Turkish seas. Ankara, Arkadaş Yayınevi. 224 s. (in Turkish)
  • Canyiğit, A. (1962). Fish and fisheries in the İzmir Bay (Part 1). Balık ve Balıkçılık, 10(1-2), 29-31. (in Turkish)
  • Demirsoy, A. (1997). Fundamental principles of life. Vertebrates / Anamniotes-Volume III - Part II, Ankara, Meteksan AS., 684 s. (in Turkish)
  • Deveciyan, K. (1926). Fish and Fisheries in Türkiye. Çeviren: E. Üyepazarcı, Aras Yayıncılık, 2. Baskı, Nisan 2006, İstanbul, 574 s. (in Turkish)
  • DİE, 1967- 2003. Republic of Türkiye State Institute of Statistics. Ankara. (in Turkish)
  • Froese, R. & Pauly, D. (Editors). (2024). FishBase. World Wide Web electronic publication. version (02/2024), www.fishbase.org
  • Geldiay, R. (1969) Important fishes found in the İzmir Bay and their possible invasions. İzmir, Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Monografileri. 135 s. (in Turkish)
  • Geldiay, R. (1976) The Current potential of Aegean and Mediterranean fisheries and anticipated solutions for increasing production. Ankara, Türkiye Ticaret Odaları, Sanayi Odaları ve Ticaret Borsası Birliği, 20 s. (in Turkish)
  • Julian, D. (2017). Yield and composition of swordfish (Xiphias gladius) longline used in swordfish fishing in Antalya Bay. Master's Thesis. Akdeniz University, Institute of Science. (in Turkish)
  • Karapınar, Ş. (1965). Fish and fisheries in the İzmir Bay (Part 1). Balık ve Balıkçıliık, 8(4), 1-5. (in Turkish)
  • Kosswig, C., & Türkmen, C. (1954). Fishery schedule for Turkish seas. İstanbul, T.C. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi/ Hidrobiologi Araştırma Enstitüsü Yayınlarından No: 4. 34 s. (in Turkish)
  • Kovacic, M, Lipej, L., Dulcic, J., Iglesias, S.P., Goren, M. (2021). Evidence-based checklist of the Mediterranean Sea fishes. Zootaxa, 4998, 1–115.
  • Mater, S., Kaya, M., Uçal, O. (1989). Atlas of marine fishes of Türkiye. İzmir, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayınları No: 123, Ege Üniversitesi Basımevi. 94 s. (in Turkish)
  • Mater, S., Kaya, M., Bilecenoğlu, M. (2003). Atlas of marine fishes of Türkiye. İzmir, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayınları No: 68, Ege Üniversitesi Basımevi. 169 s. (in Turkish)
  • Mater, S., & Meriç, N. (1996). Marine fishes. (Kence A, Bilgin CC, editors), List of vertebrate species in Türkiye. Ankara, Nurol Matbaacilik A.S., pp. 129–172. (in Turkish)
  • Nalbandoğlu, Ü. (1954). Glossary of Turkish marine fishes. İstanbul, T.C. İstanbul Üni. Hidrobiologi Araştırma Enstitüsü Yayınlarından No: 2. İkinci Baskı. Cumhuriyet Matbaası. 41 s. (in Turkish)
  • Palombi, R. & Santarelli M. (1969). Gli animali commestibili dei mari d’Italia. Milano, Hoepli. 448 s.
  • Sarıeyyüpoğlu, M., Şen, D., Duman, E., Çalta, M., Dörücü M., Sağlam, N., Köprücü, K., Özdemir, Y., Saler S., Pala, G., İnanlı, A.G. (2009). Dictionary of Aquaculture Terms. İstanbul, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu. Tük Dil Kurumu Yayınları: 964 Terim Sözlükleri Dizisi: 4. Birinci Baskı: 2009. 304 s. (in Turkish)
  • Sicuro, B., & Luzzana U. (2016). The state of Seriola spp. other than yellowtail (S. quinqueradiata) Farming in the World. Reviews in Fisheries Science & Aquaculture. 24, 314 325. https://doi.org/10.1080/23308249.2016.1187583
  • Slastenenko, E. (1955-1956). Fishes of the Black sea basin. İstanbul, Et ve Balık Kurumu Yayınları. 711 s. (in Turkish)
  • Tıraşın, E.M., Ünlüoğlu, A., 2012. Demersal and deep water fisheries resources in Turkish seas, in: Eds: Adnan Tokaç, Ali Cemal Gücü, Bayram Öztürk, The State of the Turkish Fisheries, İstanbul, TÜDAV, 28-92.
  • TKB (1997). The commercial fish catching regulations in seas and inland waters in the 1997-1998 fishing period: circular No. 31 ⁄ 1. Minister of Agriculture and Rural Affair, General Directorate of Conservation and Inspection, Republic of Turkey, Ankara. 62 s. (in Turkish)
  • TKB (2004). The commercial fish catching regulations in seas and inland waters in the 2004-2006 fishing period: circular No. 36 ⁄ 1. Minister of Agriculture and Rural Affair, General Directorate of Conservation and Inspection, Republic of Turkey, Ankara. 108 s. (in Turkish)
  • TKB (2006). The commercial fish catching regulations in seas and inland waters in the 2006-2008 fishing period: circular No. 37 ⁄ 1. Minister of Agriculture and Rural Affair, General Directorate of Conservation and Inspection, Republic of Turkey, Ankara. 108 s. (in Turkish)
  • Tokaç, A., Ünal, V., Tosunoğlu, Z., Akyol, O., Özbilgin, H., Gökçe, G. (2010). Fisheries of Aegean Sea. İzmir, IMEAK Deniz Ticaret Odası, İzmir Şubesi Yayınları, 390 s. (in Turkish)
  • Turan, C. (2007). Atlas and taxonomy of the marine bony fishes in Türkiye. Adana, Nobel Kitabevi, 549 s. (in Turkish)
  • TÜİK (2004-2021). Fishery statistics. http://www.tuik.gov.tr (Erişim tarihi: 23 Şubat 2024). (in Turkish)
  • Uysal, İ.N. (2011). A study on Turkish fish names. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi. 4(1): 91-97. (in Turkish)
  • Üner, S. (1977). Fishing and fish dishes. İstanbul, Milliyet Yayın Ltd. Şti. Yayınları 5. Baskı. 159 s. (in Turkish)
There are 37 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Fish Anatomy, Fisheries Management
Journal Section Articles
Authors

Erhan Irmak 0000-0002-8354-338X

Early Pub Date June 9, 2024
Publication Date June 14, 2024
Submission Date March 29, 2024
Acceptance Date May 14, 2024
Published in Issue Year 2024 Volume: 41 Issue: 2

Cite

APA Irmak, E. (2024). Seriola dumerili (Risso, 1810) ve Lichia amia (Linnaeus, 1758) türlerine ait Türkçe isimlerin genel ve yerel kullanımlarının değerlendirilmesi. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 41(2), 148-154. https://doi.org/10.12714/egejfas.41.2.08