BibTex RIS Cite

Ilıca ve Kömürcü Çayları (Erciş-Van) taşkın önleme çalışmalarının içsu balıkları üzerine etkileri

Year 2015, Volume: 32 Issue: 3, 127 - 134, 16.01.2016

Mustafa Sarı Mustafa Akkuş

https://doi.org/10.12714/egejfas.2015.32.3.02
Cited By: 2

Abstract

Bu çalışmada Koçköprü Baraj Gölü (Erciş-Van) üst havzasında bulunan Ilıca ve Kömürcü çayları taşkın önleme çalışmalarının içsu balıkları üzerine etkileri araştırılmıştır. DSİ (Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü) tarafından İşbaşı Köyü civarında bulunan tarım alanlarının taşkından korunması ve baraj gölünün sediman (rüsubat) ile dolmasının önüne geçmek üzere her iki çayda dere ıslahı çalışması yapılmıştır. Bu kapsamda dere yatakları kanal haline getirilmiş, kenarlar şevli olarak taş dolgu ile tahkim edilmiştir. Her iki derede akarsu yatağındaki oyulmaları engellemek için enine setler yapılmıştır. Çalışma kapsamında Ilıca ve Kömürcü çaylarında 3’ü endemik olmak üzere toplam 5 takson içsu balığı tespit edilmiştir. Alburnus tarichi (İnci Kefalı), Barbus ercisianus (Erciş Bıyıklısı), Alburnus mossulensis (İnci Balığı), Capoeta kosswigi (Siraz) ve Oxynoemacheilus ercisianus (Erciş Çöpçüsü) olmak üzere 5 takson içsu balığının yapılan dere ıslahı çalışmasından etkilendiği tespit edilmiştir. Akarsu ıslahı öncesinde özellikle Ilıca Çayı’ndaki tüm örnekleme noktalarında yakalanan bu balık türlerinin, ıslah çalışmasından sonra bariyerlerden geçemediği için, çayın sadece baraj gölüne yakın bölümlerinde kaldığı tespit edilmiştir. Bu çalışma ile balıkların Ilıca ve Kömürcü çaylarında eski habitatlarında yaşamlarına devam edebilmesi için çözüm önerileri geliştirilmiştir.

Keywords

Dere ıslahı Koçköprü Baraj Gölü Ilıca Çayı Kömürcü Deresi akarsularda habitat kaybı

References

  • Bayley, P.B., 1995. Understanding Large River: Floodplain Ecosysytems. BioScience, Vol. 45 No:3, 153-158. doi: 10.2307/1312554
  • Brookes, A., 1992. Recovery and restoration of some engineered British River Channels. In: River Conservation and Management, P.J. Boon, P. Calow, G.E. Petts, (Eds.), Chichester, England, pp. 337–352.
  • Buijse, A.D., Coops, H., Staras, M., Jans, L.H., Van Geest, G.J., Grift, R.E., Ibelings, B.W., Oosterberg, W., Roozen, F., 2002. Restoration strategies for river floodplains along large lowland rivers in Europe. Freshw. Biol, 47(4): 889–907. doi: 10.1046/j.1365-2427.2002.00915.x
  • Cowx, I.G., 1994. Rehabilitation of Freshwater Fisheries. Oxford: Fishing News Books, Blackwell Science, U.K. 496 pp.
  • Cowx, I.G., 2002. Analysis of threats to freshwater fish conservation: past and present challenges. In: Conservation of Freshwater Fish: Options for the Future, M.J. Collares-Pereira, I.G. Cowx, M.M. Coelho (Eds.). Blackwell Science, UK, pp. 201–220.
  • Cowx, I.G., De Jong, M.V.Y., 2004. Rehabilitation of freshwater fisheries: tales of the unexpected?, Fisheries Management and Ecology, 11, 243–249. doi: 10.1111/j.1365-2400.2004.00410.x
  • Cowx, I.G., Welcomme, R.L., 1998. Rehabilitation of rivers for fish. Oxford, U.K., Fishing News Books. 260.
  • Dinçsoy, Y., 2013. Yan derelerde erozyon ve rusubat kontrolü, DSİ Genel Müdürlüğü Yayınları, <http://www.dsi.gov.tr/docs/yayinlarimiz/yan-derelerde-erozyon-ve-rusubat-kontrolu.pdf?sfvrsn=8> (24.04.2015)
  • Elp, M., Şen, F., Çetinkaya, O., 2006. Van Gölü Havzası Su Kaynaklarında Yaşayan Balık Populasyonlarının Karşılaştığı Problemler ve Çözüm Yolları, Ege J Fish Aqua Sci, Cilt/Volume 23, Ek/Suppl. (1/3): 407-412
  • Erk'akan, F., M. Kuru., 1986. A new Noemacheilinae loach subspecies from the Lake Van Basin, Turkey (Osteichthyes, Cobitidae). Doğa Türk Biyoloji Dergisi, Vol. 10, No.2: 160-162.
  • EU, 2000. Directive 2000/60/EC of the European Parliament and of the Council of 23 October 2000 Establishing a Framework for Community Action in the Field of Water Policy. The European Parliament, Brussels.
  • FAO, 1995. Code of Conduct for Responsible Fisheries. <http://www.fao.org/docrep/005/v9878e/v9878e00.htm> (24.04.2015).
  • FAO, 1997. Inland Fisheries. FAO Technical Guidelines for Responsible Fisheries. <http://www.fao.org/3/a-w6930e.pdf> (24.04.2015).
  • FAO, 2002. Fish passes. Design, dimensions and monitoring. <http://www.fao.org/3/a-y4454e.pdf> (14.10.2015)
  • Fricke, R., Bilecenoğlu, M., Sarı, H.M., 2007. Annotated checklist of fish and lamprey species of Turkey, including a Red List of threatened and declining species. Stuttg Beitr Nat Biol, 706:1–169.
  • Geldiay, R., Balık, S., 1996. Türkiye Tatlısu Balıkları, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayınları. Bornova, İzmir, 519.
  • Jensen, JR., 2005. Introductory Digital Image Processing: A Remote Sensing Perspective. Prentice‐Hall, Upper Saddle River, NJ.
  • Johnson, D.L., Nielsen, L.A., 1989. Sampling Considerations. In: Fisheries Techniques, L. A. Nielsen, D. L. Johnson (Eds.), American Fisheries Society, Bethesda, Maryland. pp 1-22.
  • Kaya, C., 2012. Dicle Nehri'nin Yukarı Havzasının Balık Faunası. RTE Üniversitesi, Fen Bil. Enst. YL. Tezi.
  • Kuru, M., 1975. Dicle-Fırat Kura-Aras Van Gölü ve Karadeniz Havzası Tatlı Sularında Yaşayan Balıkların (Pisces) Sistematik ve Zoocoğrafik Yönden İncelenmesi, Atatürk Üniversitesi, Doçentlik Tezi, 171s, Erzurum.
  • Miranda, L.E., Lucas, G.M., 2004. Determinism in Fish Assemblages of Floodplain Lakes of the Vastly Disturbed Mississippi Alluvial Valley. Transactions of theAmerican Fisheries Society, 133:2, 358-370.
  • Muhar, S., Schwarz, M., Schmutz, S., Jungwirth, M., 2000. Identification of rivers with high and good habitat quality: methodological approach and applications in Austria. Hydrobiologia, 422(423): 343–358. doi: 10.1023/A:1017005914029
  • Naiman, R.J., Magnuson, J.J., McKnight, D.M., Stanford, J.A., Karr, J.R., 1995. Freshwater ecosystems and their management: a national initiative. Science, 270, 584–585. doi: 10.1126/science.270.5236.584
  • Orth, D., 1989. Aquatic Habitat Measurements. In: Fisheries Techniques, L. A. Nielsen, D. L. Johnson (Eds.), American Fisheries Society, Bethesda, Maryland, pp. 61-84.
  • Pollock, M.M., Heim, M., Werner, D., 2003. Hydrologic and geomorphic effects of beaver dams and their influence on fishes. In: The Ecology and Management of Wood in World Rivers - Proceedings of the International Conference on Wood in World Rivers S.V. Gregory, K.L. Boyer, A.M. Gurnell, (eds.), Volume 37, pp. 213–233. Corvallis, OR, American Fisheries Society. pp. 431.
  • Pretty, J.L., Harrison, S.S.C., Shepherd, D.J., Smith, C., Hildrew, A.G., Hey, R.D., 2003. River rehabilitation and fish populations: assessing the benefit of instream structures. Journal of Applied Ecology, 40, 251–265. doi: 10.1046/j.1365-2664.2003.00808.x
  • Reynolds, J.B., 1989. Electrofishing. In: Fisheries Techniques, L. A. Nielsen, D. L. Johnson (Eds.), American Fisheries Society, Bethesda, Maryland, pp. 147-164.
  • Sarı, M., 2008. Threatened fishes of the world: Chalcalburnus tarichi (Pallas 1811) (Cyprinidae) living in the highlyalkaline Lake Van, Turkey. Environ Biol Fish, 81:21-23. doi: 10.1007/s10641-006-9154-9
  • Sarı, M., 2012. Inland Waters Fishery in Turkey. In: The State of the Turkish Fisheries, Tokaç A, Gücü, A.C., Öztürk, B (Eds.), Turkish Marine Research Foundation, İstanbul, Turkey, ISBN- 978-975-8825-26-4, pp. 131-153.
  • Sarı, M., Akkuş, M., 2014. Van ili İçsu Balıkları Faunası, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Proje Sonuç Raporu.
  • Smith, K.G., Barrios, V., Darvwall, W.R.T., Numa, C., 2014. The status and distribution of freshwater biodiversity in the Eastern Mediterranean, Solprint, Mijas (Malaga), Spain, 132.
  • Tüfek, Ö.M., 2009. Balık geçitleri-Tasarım, boyutlandırma ve izleme, DSİ Yayınları, Ankara, ISBN: 978-605-393-045-7.
  • Welcomme, R.L., 1994. The status of large river habitats. In: Rehabilitation of Freshwater Fisheries, I.G. Cowx, (Ed.), Oxford, U.K, Blackwell, pp. 11–20.
  • Welcomme, R.L., Petr, T., 2004. Proceedings of the second international symposium on the management of large rivers for fisheries. Volume I. Bangkok, Thailand. FAO Regional Office for Asia and the Pacific, RAP Publication, 2004/16. 357

Year 2015, Volume: 32 Issue: 3, 127 - 134, 16.01.2016

Mustafa Sarı Mustafa Akkuş

https://doi.org/10.12714/egejfas.2015.32.3.02
Cited By: 2

Abstract

References

  • Bayley, P.B., 1995. Understanding Large River: Floodplain Ecosysytems. BioScience, Vol. 45 No:3, 153-158. doi: 10.2307/1312554
  • Brookes, A., 1992. Recovery and restoration of some engineered British River Channels. In: River Conservation and Management, P.J. Boon, P. Calow, G.E. Petts, (Eds.), Chichester, England, pp. 337–352.
  • Buijse, A.D., Coops, H., Staras, M., Jans, L.H., Van Geest, G.J., Grift, R.E., Ibelings, B.W., Oosterberg, W., Roozen, F., 2002. Restoration strategies for river floodplains along large lowland rivers in Europe. Freshw. Biol, 47(4): 889–907. doi: 10.1046/j.1365-2427.2002.00915.x
  • Cowx, I.G., 1994. Rehabilitation of Freshwater Fisheries. Oxford: Fishing News Books, Blackwell Science, U.K. 496 pp.
  • Cowx, I.G., 2002. Analysis of threats to freshwater fish conservation: past and present challenges. In: Conservation of Freshwater Fish: Options for the Future, M.J. Collares-Pereira, I.G. Cowx, M.M. Coelho (Eds.). Blackwell Science, UK, pp. 201–220.
  • Cowx, I.G., De Jong, M.V.Y., 2004. Rehabilitation of freshwater fisheries: tales of the unexpected?, Fisheries Management and Ecology, 11, 243–249. doi: 10.1111/j.1365-2400.2004.00410.x
  • Cowx, I.G., Welcomme, R.L., 1998. Rehabilitation of rivers for fish. Oxford, U.K., Fishing News Books. 260.
  • Dinçsoy, Y., 2013. Yan derelerde erozyon ve rusubat kontrolü, DSİ Genel Müdürlüğü Yayınları, <http://www.dsi.gov.tr/docs/yayinlarimiz/yan-derelerde-erozyon-ve-rusubat-kontrolu.pdf?sfvrsn=8> (24.04.2015)
  • Elp, M., Şen, F., Çetinkaya, O., 2006. Van Gölü Havzası Su Kaynaklarında Yaşayan Balık Populasyonlarının Karşılaştığı Problemler ve Çözüm Yolları, Ege J Fish Aqua Sci, Cilt/Volume 23, Ek/Suppl. (1/3): 407-412
  • Erk'akan, F., M. Kuru., 1986. A new Noemacheilinae loach subspecies from the Lake Van Basin, Turkey (Osteichthyes, Cobitidae). Doğa Türk Biyoloji Dergisi, Vol. 10, No.2: 160-162.
  • EU, 2000. Directive 2000/60/EC of the European Parliament and of the Council of 23 October 2000 Establishing a Framework for Community Action in the Field of Water Policy. The European Parliament, Brussels.
  • FAO, 1995. Code of Conduct for Responsible Fisheries. <http://www.fao.org/docrep/005/v9878e/v9878e00.htm> (24.04.2015).
  • FAO, 1997. Inland Fisheries. FAO Technical Guidelines for Responsible Fisheries. <http://www.fao.org/3/a-w6930e.pdf> (24.04.2015).
  • FAO, 2002. Fish passes. Design, dimensions and monitoring. <http://www.fao.org/3/a-y4454e.pdf> (14.10.2015)
  • Fricke, R., Bilecenoğlu, M., Sarı, H.M., 2007. Annotated checklist of fish and lamprey species of Turkey, including a Red List of threatened and declining species. Stuttg Beitr Nat Biol, 706:1–169.
  • Geldiay, R., Balık, S., 1996. Türkiye Tatlısu Balıkları, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayınları. Bornova, İzmir, 519.
  • Jensen, JR., 2005. Introductory Digital Image Processing: A Remote Sensing Perspective. Prentice‐Hall, Upper Saddle River, NJ.
  • Johnson, D.L., Nielsen, L.A., 1989. Sampling Considerations. In: Fisheries Techniques, L. A. Nielsen, D. L. Johnson (Eds.), American Fisheries Society, Bethesda, Maryland. pp 1-22.
  • Kaya, C., 2012. Dicle Nehri'nin Yukarı Havzasının Balık Faunası. RTE Üniversitesi, Fen Bil. Enst. YL. Tezi.
  • Kuru, M., 1975. Dicle-Fırat Kura-Aras Van Gölü ve Karadeniz Havzası Tatlı Sularında Yaşayan Balıkların (Pisces) Sistematik ve Zoocoğrafik Yönden İncelenmesi, Atatürk Üniversitesi, Doçentlik Tezi, 171s, Erzurum.
  • Miranda, L.E., Lucas, G.M., 2004. Determinism in Fish Assemblages of Floodplain Lakes of the Vastly Disturbed Mississippi Alluvial Valley. Transactions of theAmerican Fisheries Society, 133:2, 358-370.
  • Muhar, S., Schwarz, M., Schmutz, S., Jungwirth, M., 2000. Identification of rivers with high and good habitat quality: methodological approach and applications in Austria. Hydrobiologia, 422(423): 343–358. doi: 10.1023/A:1017005914029
  • Naiman, R.J., Magnuson, J.J., McKnight, D.M., Stanford, J.A., Karr, J.R., 1995. Freshwater ecosystems and their management: a national initiative. Science, 270, 584–585. doi: 10.1126/science.270.5236.584
  • Orth, D., 1989. Aquatic Habitat Measurements. In: Fisheries Techniques, L. A. Nielsen, D. L. Johnson (Eds.), American Fisheries Society, Bethesda, Maryland, pp. 61-84.
  • Pollock, M.M., Heim, M., Werner, D., 2003. Hydrologic and geomorphic effects of beaver dams and their influence on fishes. In: The Ecology and Management of Wood in World Rivers - Proceedings of the International Conference on Wood in World Rivers S.V. Gregory, K.L. Boyer, A.M. Gurnell, (eds.), Volume 37, pp. 213–233. Corvallis, OR, American Fisheries Society. pp. 431.
  • Pretty, J.L., Harrison, S.S.C., Shepherd, D.J., Smith, C., Hildrew, A.G., Hey, R.D., 2003. River rehabilitation and fish populations: assessing the benefit of instream structures. Journal of Applied Ecology, 40, 251–265. doi: 10.1046/j.1365-2664.2003.00808.x
  • Reynolds, J.B., 1989. Electrofishing. In: Fisheries Techniques, L. A. Nielsen, D. L. Johnson (Eds.), American Fisheries Society, Bethesda, Maryland, pp. 147-164.
  • Sarı, M., 2008. Threatened fishes of the world: Chalcalburnus tarichi (Pallas 1811) (Cyprinidae) living in the highlyalkaline Lake Van, Turkey. Environ Biol Fish, 81:21-23. doi: 10.1007/s10641-006-9154-9
  • Sarı, M., 2012. Inland Waters Fishery in Turkey. In: The State of the Turkish Fisheries, Tokaç A, Gücü, A.C., Öztürk, B (Eds.), Turkish Marine Research Foundation, İstanbul, Turkey, ISBN- 978-975-8825-26-4, pp. 131-153.
  • Sarı, M., Akkuş, M., 2014. Van ili İçsu Balıkları Faunası, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Proje Sonuç Raporu.
  • Smith, K.G., Barrios, V., Darvwall, W.R.T., Numa, C., 2014. The status and distribution of freshwater biodiversity in the Eastern Mediterranean, Solprint, Mijas (Malaga), Spain, 132.
  • Tüfek, Ö.M., 2009. Balık geçitleri-Tasarım, boyutlandırma ve izleme, DSİ Yayınları, Ankara, ISBN: 978-605-393-045-7.
  • Welcomme, R.L., 1994. The status of large river habitats. In: Rehabilitation of Freshwater Fisheries, I.G. Cowx, (Ed.), Oxford, U.K, Blackwell, pp. 11–20.
  • Welcomme, R.L., Petr, T., 2004. Proceedings of the second international symposium on the management of large rivers for fisheries. Volume I. Bangkok, Thailand. FAO Regional Office for Asia and the Pacific, RAP Publication, 2004/16. 357
There are 34 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Articles
Authors

Mustafa Sarı

Mustafa Akkuş

Publication Date January 16, 2016
Submission Date January 16, 2016
Published in Issue Year 2015Volume: 32 Issue: 3

Cite

APA Sarı, M., & Akkuş, M. (2016). Ilıca ve Kömürcü Çayları (Erciş-Van) taşkın önleme çalışmalarının içsu balıkları üzerine etkileri. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 32(3), 127-134. https://doi.org/10.12714/egejfas.2015.32.3.02

Cited By

Koçköprü Barajının Ornitofaunası (Erciş / Van)
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi
https://doi.org/10.53433/yyufbed.1018717
Abundance and Distribution of Fish in the Zilan Stream (Van/ Turkey) Its Relationship with Some Physicochemical Parameters
Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi
https://doi.org/10.18185/erzifbed.997093